Kancelaria Radcy Prawnego

Grzegorz Borowik

Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi. Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non leadere, suum cuique tribuere
Sprawiedliwość to stała i wieczna wola oddawania każdemu tego, co mu się należy. Zasady prawa są takie: żyć uczciwie, nie szkodzić drugiemu, oddać każdemu, co mu się należy
— Domicjusz Ulpian (zm. 223 r.)
zamówienia publiczne

Prawo zamówień publicznych

Od dnia 1 stycznia 2021r. obowiązuje nowe Prawo Zamówień Publicznych – ustawa z dnia 11 września 2019r. (Dz. U. z 2019r. poz. 2019).

W art. 16 ustawy wskazano zasady przygotowania i przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przez zamawiającego, który jest obowiązany działać w sposób:

  1. zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców
  2. przejrzysty
  3. proporcjonalny

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy sposób działania zamawiającego ma zapewnić:

  1. najlepszą jakość dostaw, usług oraz robót budowlanych, uzasadnioną charakterem zamówienia, w ramach środków, które zamawiający może przeznaczyć na jego realizację, oraz
  2. uzyskanie najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych oraz gospodarczych, o ile którykolwiek z tych efektów jest możliwy do uzyskania w danym zamówieniu, w stosunku do poniesionych nakładów

Zgodnie z ust. 2 tego artykułu, Zamówienia udziela się wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy czego konsekwencją jest wskazanie w ustawie środków ochrony prawnej, które mają zapewnić taki stan rzeczy.

Zasadniczo środki ochrony prawnej, zgodnie z art. 505 ustawy przysługują wykonawcy, uczestnikowi konkursu oraz innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu zamówienia lub nagrody w konkursie oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.

Podstawowym środkiem jest odwołanie, które zgodnie z art. 513 przysługuje na:

  1. niezgodną z przepisami ustawy czynność zamawiającego, podjętą w postępowaniu o udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy ramowej, dynamicznym systemie zakupów, systemie kwalifikowania wykonawców lub konkursie, w tym na projektowane postanowienie umowy;
  2. zaniechanie czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy ramowej, dynamicznym systemie zakupów, systemie kwalifikowania wykonawców lub konkursie, do której zamawiający był obowiązany na podstawie ustawy;
  3. zaniechanie przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia lub zorganizowania konkursu na podstawie ustawy, mimo że zamawiający był do tego obowiązany.

W przypadku odwołania ważną kwestią jest wniesienie go w terminie, który biegnie od przekazania informacji o czynności zamawiającego, względnie innego zdarzenia i wynosi od 5 do 15 dni, aczkolwiek w pewnych sytuacjach termin jest dłuższy, nawet do 6 miesięcy.

Organem właściwym do rozpoznania odwołania jest Krajowa Izba Odwoławcza (KIO). Merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy (oddalenie lub uwzględnienie odwołania) dokonywane jest w formie wyroku. Warunkiem rozpoznania odwołania jest zachowanie wymogów formalnych oraz wniesienie wpisu – zgodnie z odpowiednim rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020r. jego wysokość wynosi w zależności od wartości i rodzaju zamówienia od 7.500zł do 20.000zł.

Od orzeczenia Izby stronom oraz uczestnikom postępowania odwoławczego przysługuje skarga do Sądu Okręgowego w Warszawie – sądu zamówień publicznych

W praktyce istotne znaczenie ma treść ogłoszenia wszczynającego postępowanie o udzielenie zamówienia lub konkurs, a także publikacja treści dokumentów zamówienia na stronie internetowej. W dokumentach tych określone są zarówno wymogi wobec przyszłego wykonawcy jak również odnoszące się do przedmiotu zamówienia i w istotny sposób wpływają na faktyczny dostęp konkretnego wykonawcy do danego zamówienia. Konfrontacja postawionych wymogów z możliwościami danego wykonawcy, a w przypadku negatywnej odpowiedzi następnie z ustawowymi kryteriami, w szczególności wcześniej wskazanymi zasadami pozwala na ocenę czy nie doszło do naruszenia reguł prawa zamówień publicznych w sposób wskazujący na zasadność skorzystania ze środka ochrony prawnej jakim jest odwołanie. W tym przypadku odwołanie wnosi się w terminie 5 dni w przypadku wartości mniejszej niż progi unijne oraz 10 dni w przypadku wartości większej lub równej tym progom.

Aby nieco nakreślić powyższą problematykę, przytoczyć należy ujęcie zasady przejrzystości oraz proporcjonalności w wyrokach KIO.

Zasada proporcjonalności oznacza, że zamawiający ma obowiązek wyważenia proporcji pomiędzy koniecznością zapewnienia rękojmi należytego wykonania zamówienia, a jego dostępem dla wykonawców. W istocie, warunki udziału w postępowaniu nie powinny ograniczać dostępu do zamówienia wykonawcom dającym rękojmię należytego jego wykonania. Z analizy orzecznictwa KIO, m. in. wyroku z dnia 14 marca 2017 r. sygn. akt: KIO 371/17 wynika, że zasadę proporcjonalności należy odnieść in concreto do realiów danej sprawy, cyt. Izba wskazuje, że próba określenia czym w istocie jest zasada proporcjonalności, której istotę wywodzić należy z orzecznictwa, prowadzi do stwierdzenia, że zasada proporcjonalności to zachowanie adekwatne do danej sytuacji, tym samym musi być ono właściwe w okolicznościach danej sprawy, co oznacza, że podejmowane działania muszą odpowiadać założonym celom. W rozpatrywanym przypadku, w ocenie Izby Odwołujący wykazał, że żądanie od kierownika budowy posiadania wiedzy z zakresu techniki i narzędzi zarządzania projektem potwierdzone stosownymi certyfikatami jest nadmiarowe i ograniczające konkurencję.

Zasada przejrzystości była przedmiotem wyroku KIO z dnia 13 listopada 2018 r., sygn. akt KIO 1896/18, 1901/18, 1903/18., cyt. Zasada ta w ocenie składu orzekającego oznacza nie tylko obowiązek dokumentowania przez zamawiającego czynności dokonanych w toku postępowania o udzielenie zamówienia, ale również zwłaszcza na etapie formułowania dokumentów postępowania – jako obowiązek tworzenia jasnych i czytelnych reguł oceny warunków udziału w postępowaniu oraz oceny ofert. Tak rozumiana zasada przejrzystości jest warunkiem sine qua non zachowania pozostałych zasad prowadzenia postępowania, równego traktowania wykonawców oraz uczciwej konkurencji. W realiach sprawy zamówienie dotyczyło branży IT, a za brak przejrzystości została uznana sytuacja, gdy zamawiający wymagał wliczenia wynagrodzenia za usługi okresu przejściowego w cenę innych usług w sytuacji, gdy wykonawca nie miał pewności w jakim zakresie czasu będą świadczone te usługi w okresie od 18 do 42 miesięcy.

Oferta kancelarii

Oferta obejmuje wszelkie sprawy jakie mogą wyniknąć w związku z procedurami o udzielenie zamówienia publicznego, w tym:

Kancelaria oferuje m. in. wstępną analizę sprawy - ocena kancelarii odnosząca się do możliwych naruszeń ustawy Prawo Zamówień Publicznych i skuteczności podniesienia tych zarzutów w odwołaniu do Krajowej Izby Odwoławczej. Cena 500zł netto + VAT. W przypadku zaangażowania kancelarii w sprawę kwota ta jest uwzględniana w wynagrodzeniu za jej prowadzenie.